Монгол үндэстний орчин үеийн их бичгийн хүмүүн, алдарт яруу найрагч, түүхч, сурган хүмүүжлийн зүтгэлтэн Р.Хишигбат 1849-1917 оны хооронд амьдарч байсан. Түүний зохиосон яруу найраг, сурах бичиг, түүхэн зохиол бүтээл нь голчлон монгол бичиг, төвд бичгээр бичигдэж үлдсэн байдаг ба түүний тухайд өвөрлөгчид нэлээд тодорхой ойлголттой байдаг бол халх монгол буюу Монгол улсад багахан судлагдсаар өнөөг хүрсэн байдаг. Энэ нь яг л монгол удамтны минь нэг бүрэлдүүн болох Монгол улсын монголчууд маань уйгаржин монгол үсгийг уншиж ойлгохын хүчирдлээс болж их бичгийн хүмүүн Р.Хишигбатын тухай ойлголт суугдал гүехэн болсон нь тодорхой. Иймээс 2012 онд хэвлүүлсэн Монгол судлалын томоохон иж бүтээл болох “Хишигбат” дахь Ц.Хасбилэгтийн цуглуулан эмхэтгэж оршил бичсэн Хишигбатын “Яруу найргийн чуулган” ном, бэсүдэй Хасбилэгийн цуглуулан эмхэтгэсэн Хишигбатын “Шүлэг дууны гар бичмэл эх” ном, Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” ном, Л.Хурцбаатарын найруулан зохиосон “Хаадын гэрийн арван гурван атаа тэнгэрийн тайлга хийгээд хатгинчууд” хэмээх ном, Арлад Ц.Хасбилэгтийн эмхэтгэсэн “Хишигбат судлал” ном ба дагалдуулал болох Геен пин (Булаг), хадачи Гангийн орчуулсан “Хишигбатын шүлгийн хятад орчуулга” хэмээх нийт зургаан дэвтрийн суурин дээр зохих хэмжээний сонголт хийгээд Ц.Хасбилэгтийн цуглуулан эмхэтгэж оршил бичсэн Хишигбатын “Яруу найргийн чуулган”-ы доторх яруу найраг, Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” дахь түүхэн зохиол хоёроор гол болгон буулгаж танилцуулахын дагууд судалгаанд зориулах үүднээс бэсүдэй Хасбилэгийн цуглуулан эмхэтгэсэн Р.Хишигбатын “Шүлэг дууны гар бичмэл эх” хийгээд Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” дахь гар бичмэл эх сонголттойгоор дагалдуулж хэвлүүлэхээр тогтож энэ суурин дээр Монгол улсын багшийн их сургуулийн залуу эрдэмтэн Д.Ганболд багштай хамтран энэхүү бүтээлийн эмхэтгэлийг гаргажээ.

Зүүлт х.322-367, Гар бичмэлийн фото зураг х.373-625, Монгол хаадын он дарааллын харьцуулал х.626-632, Хятад үсгийн харьцуулал х.633-639, Хишигбатын бүтээлийн номзүй х.640-646

Монгол үндэстний орчин үеийн их бичгийн хүмүүн, алдарт яруу найрагч, түүхч, сурган хүмүүжлийн зүтгэлтэн Р.Хишигбат 1849-1917 оны хооронд амьдарч байсан. Түүний зохиосон яруу найраг, сурах бичиг, түүхэн зохиол бүтээл нь голчлон монгол бичиг, төвд бичгээр бичигдэж үлдсэн байдаг ба түүний тухайд өвөрлөгчид нэлээд тодорхой ойлголттой байдаг бол халх монгол буюу Монгол улсад багахан судлагдсаар өнөөг хүрсэн байдаг. Энэ нь яг л монгол удамтны минь нэг бүрэлдүүн болох Монгол улсын монголчууд маань уйгаржин монгол үсгийг уншиж ойлгохын хүчирдлээс болж их бичгийн хүмүүн Р.Хишигбатын тухай ойлголт суугдал гүехэн болсон нь тодорхой. Иймээс 2012 онд хэвлүүлсэн Монгол судлалын томоохон иж бүтээл болох “Хишигбат” дахь Ц.Хасбилэгтийн цуглуулан эмхэтгэж оршил бичсэн Хишигбатын “Яруу найргийн чуулган” ном, бэсүдэй Хасбилэгийн цуглуулан эмхэтгэсэн Хишигбатын “Шүлэг дууны гар бичмэл эх” ном, Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” ном, Л.Хурцбаатарын найруулан зохиосон “Хаадын гэрийн арван гурван атаа тэнгэрийн тайлга хийгээд хатгинчууд” хэмээх ном, Арлад Ц.Хасбилэгтийн эмхэтгэсэн “Хишигбат судлал” ном ба дагалдуулал болох Геен пин (Булаг), хадачи Гангийн орчуулсан “Хишигбатын шүлгийн хятад орчуулга” хэмээх нийт зургаан дэвтрийн суурин дээр зохих хэмжээний сонголт хийгээд Ц.Хасбилэгтийн цуглуулан эмхэтгэж оршил бичсэн Хишигбатын “Яруу найргийн чуулган”-ы доторх яруу найраг, Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” дахь түүхэн зохиол хоёроор гол болгон буулгаж танилцуулахын дагууд судалгаанд зориулах үүднээс бэсүдэй Хасбилэгийн цуглуулан эмхэтгэсэн Р.Хишигбатын “Шүлэг дууны гар бичмэл эх” хийгээд Л.Хурцбаатарын эмхэтгэн найруулсан “Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч” дахь гар бичмэл эх сонголттойгоор дагалдуулж хэвлүүлэхээр тогтож энэ суурин дээр Монгол улсын багшийн их сургуулийн залуу эрдэмтэн Д.Ганболд багштай хамтран энэхүү бүтээлийн эмхэтгэлийг гаргажээ. Их бичгийн хүмүүн Хишигбат ба түүний зохиол бүтээл Яруу найраг 1-5 бүлэг Түүх. Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товч (дээд дэвтэр). Ертөнцийн тогтносон нь, Шажин төр ба анхны хаад буй болсон нь, Энэтхэг Төвдийн товч түүх, Монголын язгуур угсааны түүх Эрдэнийн товч (доод дэвтэр) Хятадын товч түүх, Юань улс ба Умард Юань улсын түүх, Зургаан түмэн Монголын түүх, Мин улсын үеийн Монголын түүх, Чин улсын үеийн Монголын түүх, Эрт ба өдгөөгийн эрдэнийн товчийн хураангуй төгсгөл Дагалдуулал. Гар бичмэлийн фото зураг, Шүлгийн гар бичмэлийн фото зураг Монгол хаадын он цолын харьцуулал Хятад үгсийн харьцуулал Хишигбатын судалгааны зохиолд бүтээлийн гарчиг