Оросын түүхч, угсаатан зүйч, дорно дахины судлаач, археологич Гумилев Их говийг гэтэлж, Сибирийг нээн Чингис хааны Их Монгол улсын түрүү үеийн их гүрэнг байгуулсан хүн зоны талаарх номондоо эрчимтэй түүх, агуу соёл, цэргийн уран ухаанаараа Евразийн хувь заяанд асар их нөлөө үзүүлсэн Хүн нарын амьдралыг нэн сонирхолтой харуулжээ

Ном зүй х. 224

Балар эртний тэртээд: Дээр үеийн Хятад нутаг Хүннүчүүдийн өвөг дээдэс Дорно тал газрын байгаль Жүнүүд ба хүнчүүд Жао улсын ялалт, үр дагавар Тал хээр рүү хөгдөгсөд: Хүнчүүдийн түүхийн түрүү үе Эртний хүнчүүд төлөвшсөн нь Сибирийг нээсэн нь Эртний хүнчүүд хойд зүг рүү хөдөлсөн нь Эртний хүнчүүдийн хөршүүд "Элсэн далайн" эрэг дээр: Эртний хүнчүүд Хятад руу анх удаа цөмрөн орсон нь Жүнүүд хийгээд Хятадуудын тэмцэл "Дөрвөлжин булшны" соёл Хүнчүүдийн хэл яриа Их цагаан хэрэм: Эртний хүнчүүд Жаогийн вант улстай байлдсан нь Их Цагаан хэрмийг байгуулсан нь Хүнчүүд Цин улстай дайтсан нь Цин улс унав Түүх хүүрнэх эртний Хятадын аргачлал Дуут сум: Модун шанью ба Хүн гүрэн үүссэн нь Хүн гүрэн, Хан улсын хоорондын анхны дайн Нүүдэлчин түвд-кянууд Үсүнчүүд Хүн гүрний байгууламж Ураг ба цэрэг Бусад түмнийг нрёхсон нь: Баруун хил Дотоод бодлого Хятадтай хийсэн дайн Дорнод хил Хүн гүрний газар нутаг, аж ахуй Хүнчүүдийн шашин Луу хөөргөв: Хүн. Хятадын дайн дахин сэргэсэн нь. Хүнчүүдийн хохирол Хүнчүүдтэй Вэй Цин тэмцсэн нь Хчтадын цэргийн амжилт Европыг нээсэн нь Баруун хязгаар У-ди, зорилтууд Тэнгэрийн хүлэг: Хятадууд баруун руу давшсан нь Ушилү шанвьюй Давань руу хийсэн анхны аян дайн Давань руу хийсэн хоёр дахь аян дайн Гүйшаныг бүсэлсэн нь Дайны хүнд дарамт Үхэх сэхэхийн тулалдаан: амжилтгүй болсон хуйвалдаан Ли Линь бууж өгсөн нь Хүн улсад эзэн ширээ залгах ёс горимд шинэчлэл Яньжаны тулалдаан Хүн гүрний хямрал: эзэн суудлын төлөө тэмцэл Хямралын өмнөх хүн этнос Уугуул хүнчүүдийн бүлэглэл Хятадтай дайтсан нь Үсүнь Хүнчүүдийн сүйрэл Хүн гүрэн дэх бүлэглэлүүдийн тэмцэл Хямрал Ахан дүүсийн зодолдоон: Жуанькюй-яньжи эргэлт хийсэн нь Өвөр хоорондын дайн Үсүнь хуваагдсан нь, Кангюйтэй хйсэн дайн Хүн гүрэн Хятадад захирагдсан нь Дундад Ази дахь хүчнүүд Талас голын тулалдаан Хожмын динлинчүүд Эрх тусыг дахин олов: Хан улсын бодлогыг тухайн цагийнхан нь үнэлсэн нь Хятадын хараан доорх хүнчүүд Ван Ман засгийн эрхийг булаан авч шинэчлэл хийсэн нь Хүн гүрэн Хятадаас холдсон нь Ноён уул Угсаа солигдсон нь "Улаан хөмсөгтний" бослого ба Ван Маны мөхөл Хан угсаатны сэргэлт Хагарал: Хүнчүүдийн амжилт Хүн гүрний дотоод дахь тэмцэл Хүн гүрэн хуваагдсан нь Хүн гүрэн суларсан нь Кянчуудыг бослого Баруун хязгаар дахь үйл явдлууд Өвөр Хүн улсын хувьсал Сүрэг дээрэмчин үүсэхүй Цагирага ханзрав: Мөхөхийн өмнөх эгшин Хойд Хүн улсыг бутцохисон нь Бань Чаогийн ялалт Өмнөд Хүн улсад гарсан доргион Кянчуудыг дагуулсан нь Хойд Хүн улс сэргэн боссон нь Кянчуудын бослого Хятад баруун хязгаарыг алдсан нь 155 онд Сяньбийн анхны гүрэн үүслээ Сүүлчийн цохилт. ТАншихай Хүчнүүдийн ард түмний дөрвөн субэтнос Хүнчүүд ба гунну-чууд Манай эриний III-V зууны үеийн "гунну"-чууд: Холбогдох уран зохиол Газрын зураг, удам судрын хүснэгт

Оросын түүхч, угсаатан зүйч, архелогич Гумилев Их говийг гэтэлж, Сибирийг нээн Чингис хааны Их Монгол улсын түрүү үеийн их гүрэнг байгуулсан хүн зоны талаарх номондоо эрчимтэй түүх, агуу соёл, цэргийн уран ухаанаараа Евразийн хувь заяанд асар их нөлөө үзүүлсэн Хүн нарын амьдралыг нэн сонирхолтой харуулжээ