Зохиогч бүтээлдээ монгол хэлний яруу зүйрлэл буюу жинхэнэ нэрийн хүншүүлсэн утгыг танин мэдэхүй ба соёл, утгазүй ба хэрэглээ, тользүйн чиг хандлагад уялдуулан тодорхойлжээ

Номзүй 158 х.

I. Жинхэнэ нэрийн хүншүүлсэн утга үгийн сангийн утгазүй, тользүйн судлагдахуун болох нь
1.1. Утга шилжсэн нэр - яруу зүйрлэл болох нь
1.1.1. Ерөнхий ойлголт 1.1.2. Үгийн шилжсэн утга 1.1.3. Хүншүүлсэн утгын бүтэц. Бодот ба яоуу утга 1.1.4. Хүншүүлсэн утгатай нэрийн шууд ба шилжсэн утгын холбоо 1.1.5. Яруу зүйрлэлийг судлах аргууд
Ижилсүүлэх арга (приём идентификации) Хам бичвэрийн арга (контекстный анализ) Бүрдэл зүйн арга (компонентный анализ) Танин мэдэхүйн арга (когнитивный метод) Сэтгэл зүйн туршилт Харилцааны арга 1.2. Нэрхийн хүншүүлсэн утга хэл соёлын шүтэлцээний илрэл болох нь
1.2.1. Хэл соёлын шүтэлцээ 1.2.1. Хүншүүлсэн утга үүсэх эх сурвалж ба монголчуудын амьдрал ахуй, түүх, ёс заншил, сэтгэлгээ 1.2:3. Тогтвортой нийлэмж /оньсого, зүйр цэцэн үг, өвөрмөц хэллэг/ хэл соёлын шүтэлцээний илрэл мөн 1.2.4. Ерөнхий нэг илтгэгчтэй хүншүүлсэн утгын бүлэглэлүүд 1.3. Жинхэнэ нэрийн хүншүүлсэн утгыг тользүйд тэмдэглэх
1.3.1. Хүншүүлсэн нэрийн толь бичгийн уламжлал Монгол хэлний орчин цагийн толь бичигт тэмдэглэсэн хүншүүлсэн утгын анализ Монгол хэлний тайлбар толь бичигт нэрийн хүншүүлсэн утгыг тэмдэглэх нь II. Орчин цагийн монгол хэлний хүншүүлсэн нэрийн зүйлчилсэн ангилал
2.1. Хүншүүлсэн утга үүсэх загварууд
2.1.1. Амьгүй ертөнц. Бод юм - Хүн загвараар үүссэн хүншүүлсэн утгын зүйлчилсэн ангилал
2.1.1.1. Хүний үйл ажиллагааны үр дүнд бий болсон юмны нэр - Хүний нэр
Ахуйн хэрэглээний юмны нэр - Хүний нэр Хоол, ундны нэр - Хүний нэр Соёл, боловсролтой холбоотой юмны нэр - Хүний нэр Мал аж ахуйтай холбоотой юмны нэр - Хүний нэр Багаж хэрэгслийн холбоотой юмны нэр - Хүний нэр Хог хаягдлын нэр - Хүний нэр Шашны зан үйлтэй холбоотой юмны нэр - Хүний нэр Зэр зэвсгийн нэр - Хүний нэр Гэр орны тавилгын нэр - Хүний нэр Техник, зам тээвэртэй нэр - Хүний нэр Барилга байгууламжийн нэр - Хүний нэр Тоглоомын нэр - Хүний нэр Хувцасны нэр - Хүний нэр Материалын нэр - Хүний нэр 2.1.1.2. Сансар, газар, дэлхийтэй холбоотой нэр- Хүний нэр Уул нуруу, хад асганы нэр- Хүний нэр Байгалийн үзэгдлийн нэр- Хүний нэр Тэнгэрийн эрхэсийн нэр- Хүний нэр Бодисын нэр- Хүний нэр Галтай холбоотой юмны нэр - Хүний нэр Ус, усны сав газартай холбоотой нэр - Хүний нэр Байгалийн бүсийн нэр - Хүний нэр 2.1.1.3. Хүн, амьтны эрхтэн, өвчний нэр - Хүний нэр
Хүн, амьтны эрхтний нэр Хүн, амьтны өвчний нэр - Хүний нэр Зөвхөн хүний эрхтний нэр - Хүний нэр Зөвхөн амьтны нэр - Хүний нэр Малын арьсан дээр ургасан зүйлийн нэр - Хүний нэр Амьтан - Хүн загвараар үүссэн хүншүүлсэн утгын зүйлчилсэн ангилал
Гэрийн тэжээмэл амьтны нэр - Хүний нэр Зэрлэг амьтны нэр - Хүний нэр Шувууны нэр - Хүний нэр Хорхой шавьж, үет болон бүдүүлэг биет амьтны нэр - Хүний нэр Мэрэгчин болон шавьж тэжээлт амьтны нэр - Хүний нэр Усны амьтны нэр - Хүний нэр Харийн амьтны нэр - Хүний нэр 2.1.3. Хүн - Хүн загвараар үүссэн хүншүүлсэн утгын зүйлчилсэн ангилал
Хувийн шинжээр нэрлэсэн нэр - Хүний нэр Нас, хүйсээр нэрлэсэн нэр - Хүний нэр Үйлийг байнга ба түр гүйцэтгэгчийн нэрлэсэн нэр - Хүний нэр Мэргэжлийн нэр - Хүний нэр Нийгмийн гарал, үндэс угсааны нэр - Хүний нэр Ураг төрлийн нэр - Хүний нэр Албан тушаалын нэр - Хүний нэр Үндэстэн, ястны нэр - Хүний нэр ноосон нэр - Хүний нэр 2.1.4. Хийсвэр юм, үзэгдэл, ойлголт - Хүн загвараар үүссэн хүншүүлсэн утгын зүйлчилсэн ангилал
2.1.4.1. Шашин, шашны зан үйлтэй холбоотой үлгэр домог болон ард түмний дунд дэлгэрсэн ярианд гардаг хийсвэр юм, үзэгдэл, амьтны нэр - Хүний нэр Хийсвэр ойлголтын нэр - Хүний нэр Ургамал - Хүн загвараар үүссэн хүншүүлсэн утгын зүйлчилсэн ангилал
Мод, модны хэсэг, өвс ногооны нэр - Хүний нэр Цэцэгсийн нэр - Хүний нэр Жимсний нэр - Хүний нэр